"Iedereen heeft toch een beetje ADHD?”
Waarom zelfdiagnose je misschien herkenning geeft, maar mijn ervaring onzichtbaar maakt
Ik heb het al zó vaak gehoord: ‘Iedereen heeft toch een beetje ADHD?’ Ik lach. Maar vanbinnen voel ik elke keer oude schaamte opkomen.Want dit is precies waarom ik 12 jaar lang dacht dat ik gewoon een luie zak was.Waarom ik pas op m’n 23e begreep dat ik niet kapot was, maar neurodivergent.
Voor veel mensen met ADHD voelt een officiële diagnose als een bevrijding. Eindelijk erkenning. Eindelijk een verklaring voor die onzichtbare worstelingen die je jarenlang met je meedroeg.
“Iedereen is wel een beetje neurodivergent” – Klopt dat wel?
Iedereen is weleens afgeleid, vergeetachtig of overprikkeld. Maar ADHD is geen momentopname. Het is een neuro-ontwikkelingsstoornis die diep ingrijpt op je dagelijks leven – van relaties tot werk, van emoties tot executieve functies (APA, 2013).
✅ Het gaat om frequentie
✅ Het gaat om duur (minstens 6 maanden)
✅ Het gaat om impact op meerdere levensgebieden
📚 Volgens de DSM-5 zijn er minimaal zes symptomen vereist, in twee of meer settings, met duidelijke belemmeringen in functioneren (APA, 2013).
🧩 Wat maakt het extra complex? Symptoom-overlap
Veel symptomen van ADHD overlappen met andere diagnoses — of zelfs met lichamelijke problemen zoals ondervoeding of burn-out. Hier is een beknopt overzicht:
➡️ Zie hieronder de symptoom-overlap tabel voor een visualisatie.
Legenda:
✅ = Symptoom komt frequent en/of kernachtig voor
⚠️ = Symptoom kan voorkomen, afhankelijk van context of subtype
Voorbeelden:
Ondervoeding kan zorgen voor concentratieproblemen, stemmingswisselingen en meltdowns.
CPTSS kan zorgen voor impulsiviteit, geheugenproblemen en slaapproblemen.
Depressie en ADHD delen symptomen zoals uitstelgedrag, moeheid en focusproblemen — maar de oorzaak en aanpak zijn totaal anders.
📌 Als je lichaam honger heeft, heeft je brein geen ruimte om helder te denken. En als je in een toxische werkomgeving zit, heeft je zenuwstelsel geen ruimte voor rust. Wat dan lijkt op een neurobiologisch probleem, kan soms een levensomstandigheid zijn die opgelost kan worden met voeding, rust of veiligheid, niet met pillen of zelfs therapie. Ik probeer met de tabel toe te lichten dat de redenen voor dezelfde symptomen heel veel verschillende oorzaken kan hebben waardoor de behandeling en diagnose holistisch bekeken moet worden.
Waarom ‘trendy zelfdiagnose’ problematisch is
Zelfdiagnose is op zich geen probleem. Voor velen is het het eerste puzzelstukje richting hulp. Maar het wordt schadelijk wanneer:
🔸 Mensen zichzelf ‘ADHD’ gaan noemen na 30 seconden TikTok
🔸 Neurodivergentie geromantiseerd wordt
🔸 Zelfdiagnose een eindpunt wordt in plaats van een startpunt
Voor mensen die élke dag strijden met hun brein, voelt dit als:“Mijn worsteling wordt gereduceerd tot een internettrend.”
🔬 Diagnoses zijn geen esthetiek
De DSM-5 stelt heldere criteria voor diagnoses zoals ADHD (APA, 2013).Bijvoorbeeld:
✅ Minstens 6 symptomen
✅ Minstens 2 levensgebieden (werk, thuis, school)
✅ Aantoonbare beperking in functioneren
📚 Studies tonen aan dat symptomen overlappen, maar dat duur, context en impact het echte onderscheid maken (Maté, 2022; Dell’Osso et al., 2020).
Zonder die nuance kan zelfdiagnose leiden tot:
Zelfstigma
Verwarring over behandelmogelijkheden
Minder hulp zoeken (Somer et al., 2021; Lal & Adair, 2014)
✅ Wat wél werkt – 3 helpende strategieën
Heb jij jezelf ooit afgevraagd: “Heb ik ADHD?”Hier zijn drie manieren om hier helpend mee om te gaan, zonder in over-identificatie te vervallen:
🔹 Gebruik screeners als vertrekpunt, geen eindstation
Tools zoals de ASRS zijn bedoeld om richting te geven – niet als zelfverklaring.
🔹 Zoek begeleiding van specialisten in neurodiversiteit
Niet elke hulpverlener heeft kennis van ADHD, ASS of trauma. Zoek bewust.
🔹 Erken je struggles zonder je hele identiteit eraan op te hangen
Zeg gerust “ik herken me in ADHD-kenmerken”, zonder te zeggen: “Ik ben een ADHD’er.”
💬 Herken je dit soort opmerkingen?
Heb jij ook weleens gehoord:
🗣 “Iedereen is weleens afgeleid.”
🗣 “Misschien moet je gewoon beter plannen.”
🗣 “ADHD is gewoon een excuus voor luiheid.”
En voelde het alsof je strijd werd weggewuifd. Alsof je brein, je worsteling, jouw realiteit… niet serieus genomen werd? Dat doet pijn. Want het wist je ervaring uit. Het maakt je onzichtbaar.
Maar laat dit duidelijk zijn:
👉 Je hoeft jezelf niet te bewijzen.
👉 Jouw ervaring is écht, ook als een ander het niet snapt.
👉 Je bent niet te gevoelig, te lui of “gewoon een beetje chaotisch”.
📣 Word jij ook soms niet geloofd?
Vertel het. Deel je verhaal hieronder of stuur een DM.
💌 Samen zorgen we dat neurodivergentie niet wordt gereduceerd tot een internetgrap, maar gezien wordt voor wat het is: écht, intens en waardevol.
📚 Bronnen
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5th ed.). Washington, DC: Author.
Dell’Osso, B., et al. (2020). Adult attention-deficit/hyperactivity disorder: A comprehensive review. Neuropsychiatric Disease and Treatment, 16, 2341–2354. https://doi.org/10.2147/NDT.S235192
Lal, S., & Adair, C. E. (2014). E-mental health: A rapid review of the literature. Psychiatric Services, 65(1), 24–32. https://doi.org/10.1176/appi.ps.201300009
Maté, G. (2022). The Myth of Normal: Trauma, Illness, and Healing in a Toxic Culture. Avery.
Somer, E., et al. (2021). The dangers of self-diagnosis: Evidence from the field of adult ADHD. Journal of Attention Disorders, 25(8), 1124–1135. https://doi.org/10.1177/1087054720906511